Okręt królewski Wasa - Corel SM13

Galeon Wasa (Vasa) budowany był latach 1626 -1628, w czasie kiedy trwała wojna o panowanie nad ujściem Wisły między Szwecją a Polską. Wytyczne do projektu galeonu dał osobiście król Szwecji Gustaw II Adolf. Galeon ten miał być godny króla Szwecji i zapewnić mu panowanie na Bałtyku. Wykonany został z drewna czarnego dębu i bogato zdobiony w rzeźby bohaterów z mitologii i rzymskich cesarzy. Z uwagi na fakt że trwała wojna z Polską, powyżej latryn marynarzy umiejscowiono rzeźby polskich szlachciców w charakterystycznych kontuszach z podgolonymi głowami przycupniętych pod ławą. Miało to związek z polskim zwyczajem karania oszczerców – mieli odszczekiwać swoje łgarstwa siedząc pod ławą jak psy. Według króla takim łgarstwem było uznawanie Zygmunta III Wazy za króla Szwecji. 10 sierpnia 1628 roku Wasa wypłynął po raz pierwszy ale już po przepłynięciu niecałej mili okręt uderzony wiatrem przewrócił się i zatonął.

Przyczyny zatonięcia Wasy

Po pierwsze galeon był niesymetryczny, ponieważ używano różnych miar przy budowie: stopy szwedzkiej i amsterdamskiej, amsterdamskie były krótsze o ponad 2,5 cm. Po drugie złe proporcje w wytycznych króla. Ponadto żaglowiec był za wąski i za wysoki. Po trzecie zastosowano za mały balast na dnie. Według innych źródeł było zbyt wiele ciężkich armat umieszczonych zbyt wysoko, jednak masa armat to tylko 60 ton, to jest mniej niż 5% wyporności całego załadowanego okrętu. Po katastrofie szukano przyczyn i winnych, ale bez rezultatu.

W roku 1956 wrak okrętu został odnaleziony a 6 lat później wydobyty przy pomocy pontonów. Jego stan był dobry. Poddany został konserwacji i rekonstrukcji detali. Przez 17 lat był nasycany specjalnym polimerem. Od roku 1990 można Wasę zwiedzać w Museum Vasa w Sztokholmie.